Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực dịch tễ, hai nhà khoa học này đã phát triển một loại gel có chứa dược chất tenofovir giúp kháng virus HIV và ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm, qua đó đặt nền móng cho phương pháp điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP). 

Salim Abdool Karim và Quarraisha Abdool Karim cũng đã tạo ra thuốc dạng uống nhằm thiết lập chiến lược phòng ngừa HIV đặc biệt dành cho phụ nữ, trẻ vị thành niên và hạn chế nguy cơ lây nhiễm HIV cho trẻ sơ sinh.

VietNamNet xin gửi tới quý độc giả nội dung cuộc trao đổi này. 

Là một nhà khoa học đến từ nước đang phát triển, bà đã phải trải qua những khó khăn, thách thức gì để có được những thành tựu như hiện nay?

Là một nhà khoa học nữ, lại đến từ một đất nước đang phát triển, tôi đã trải qua rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên tôi đã may mắn vượt qua bởi nhờ có những người cố vấn hỗ trợ. Với bản thân, khi gặp khó khăn, tôi sẽ cố gắng vượt qua nó và không để những trở ngại đó cản đường mình. 

Tôi hiểu rõ những khó khăn mà các nhà khoa học nữ đang gặp phải. Tuy nhiên, chúng ta đang ở thế kỷ 21, một trong những mục tiêu phát triển bền vững được Liên Hợp Quốc đưa ra là về vấn đề bình đẳng giới. Chúng ta phải đấu tranh bằng mọi cách để phụ nữ có quyền, có cơ hội bình đẳng, từ đó đóng góp cho thế giới.

Với tư cách là một nhà khoa học nữ, tôi nhận thấy phụ nữ nhìn vấn đề cụ thể qua một lăng kính hơi khác hơn so với nam giới. Thế nhưng, khi chúng tôi làm việc cùng nhau, cả nam và nữ, chúng tôi có thể tìm thấy giải pháp phù hợp với mọi người. Rõ ràng điều này là rất quan trọng bởi chúng ta không làm điều gì đó chỉ để đáp ứng cho nhu cầu của một nửa dân số.

Sau khi tham gia giải thưởng VinFuture tại Việt Nam hồi năm ngoái rồi trở về Nam Phi, bà và các nhà khoa học khác đã có ấn tượng về Việt Nam như thế nào?

Đó là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của tôi và nhiều đồng nghiệp khác, do vậy tất cả mọi người đều cảm thấy rất phấn khích. Sau chuyến đi này, những người đồng nghiệp khác của tôi ở Nam Phi nói riêng và châu Phi nói chung đều tò mò muốn biết về Việt Nam. Họ muốn chúng tôi kể cho nghe câu chuyện về hành trình này, về các đất nước, con người và các nhà khoa học ở đất nước các bạn. 

Đó cũng là lý do mà tôi và nhiều người khác đã đến giảng dạy tại Việt Nam. Bắt nguồn từ chuyến thăm trước đó, chúng tôi đã thiết lập được một chương trình trao đổi sinh viên, trong đó một số sinh viên y khoa của Việt Nam sẽ đến Nam Phi. Hiện cũng đã có các dự án nghiên cứu và hợp tác giữa các nhà khoa học Việt Nam và các nhà khoa học Nam Phi.

Điều gì đã thôi thúc bà hợp tác với các nhà khoa học Việt Nam cũng như thúc đẩy các chương trình hợp tác giao lưu giữa sinh viên Việt Nam và trường đại học ở đất nước mình?

Cách đây 34 năm, khi bắt đầu nghiên cứu về HIV, tôi biết rất ít về căn bệnh này. Trong suốt sự nghiệp của mình, tôi đã được hưởng lợi từ sự trợ giúp của những người hướng dẫn, cũng như các mối quan hệ đối tác và hợp tác khác. Do vậy, nếu thấy ai đó hào hứng với lĩnh vực nghiên cứu mà tôi đang làm, tôi rất vui lòng được cộng tác với họ. 

Điều này khá phổ biến bởi việc nghiên cứu là một chủ đề chung giúp gắn kết niềm đam mê khoa học của chúng ta lại với nhau. Tất cả chúng ta đều hướng tới việc sử dụng khoa học để làm cho thế giới tốt đẹp hơn và cải thiện cuộc sống của mọi người. 

Khi làm việc cùng nhau, chúng tôi giống như một nhóm các nhà khoa học có cùng một mục tiêu, khi đang cố gắng tìm ra giải pháp cho những vấn đề chung của nhân loại. Điều đó đối với tôi thực sự quan trọng. Chúng ta sẽ không thể đi xa nếu chỉ có một mình. Khi làm việc cùng nhau, chúng ta sẽ tìm ra giải pháp. 

Tôi cũng đang tận dụng cơ hội khi tôi ở đây để gặp gỡ các nhà khoa học Việt Nam khác, và để xem làm thế nào chúng ta có thể thu hút nhằm tạo thêm nhiều nhà khoa học Việt Nam hơn và giúp họ phổ biến được những công việc mà mình đã làm ra phạm vi toàn cầu. Một trong số đó bao gồm cả việc nâng cao nhận thức của thế giới về khoa học Việt Nam. 

Khoa học đời sống ứng dụng trong y học và sinh học là thế mạnh của tôi. Tôi muốn tìm hiểu xem sự hợp tác của mình có thể giúp xây dựng năng lực đó ở Việt Nam như thế nào. 

Giả sử được đề nghị đưa ra một lời khuyên nào đó, bà sẽ nói gì với các nhà khoa học Việt Nam nói riêng và các nhà khoa học trẻ nói chung? 

Ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, chúng ta không đặt nặng vấn đề nghiên cứu. Chúng ta chú trọng đến kinh tế nhiều hơn là khoa học. Tuy nhiên, sự thật là tất cả mọi thứ xung quanh chúng ta từ chiếc điện thoại cho đến các tòa nhà cao tầng, đều đến từ thành quả khoa học của các ngành khác nhau. 

Chúng ta nên nghĩ đến việc mình sẽ để lại gì sau khi có mặt trên thế giới này. Chúng ta cần phải trả lời câu hỏi tại sao mình lại ở đây? Mục đích của chúng ta là gì? Không phải để vui chơi, mua sắm hay có các bữa tiệc, nó nên là một cuộc đời có ý nghĩa, không chỉ cho chúng ta mà còn cho các thế hệ mai sau. 

Vẻ đẹp của con người đến từ cách chúng ta chăm sóc bản thân và những người xung quanh. Tôi hy vọng những người trẻ tuổi có thể nhận thấy rằng khoa học đã giúp cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn như thế nào, để từ đó có động lực theo đuổi khoa học, thay vì chạy theo Instagram, TikTok và theo dõi Kim Kardashian.

Việt Nam và nhiều nước đang phát triển khác trên thế giới đang phải đối mặt với tình trạng chảy máu chất xám. Chúng ta nên làm gì để giải quyết vấn đề này?

Tôi là một người Nam Phi và đang làm việc chính tại đất nước tôi. Trong quá trình đó, tôi đã tham gia đào tạo hàng nghìn các nhà khoa học Nam Phi, nhiều người trong số họ sau đó đi đến một quốc gia khác có điều kiện tốt hơn và ở lại. 

Với bản thân tôi, tôi là người ủng hộ mạnh mẽ việc ở lại để phục vụ người dân và đất nước mình. Tôi không vui lắm khi thấy những nhà khoa học của đất nước tôi rời đi đến một quốc gia khác. Tuy nhiên, tôi tôn trọng việc di cư và nhập cư, đây là điều khá phổ biến trên thế giới hiện nay. Ngay chính bản thân ông cố của tôi cũng là một người Ấn Độ nhập cư vào Nam Phi từ rất lâu trước đó.

Tôi cảm thấy tình trạng chảy máu chất xám mà các nước đang phát triển phải đối mặt là một vấn đề hết sức tiêu cực. Chúng ta cần phải có giải pháp làm cách nào đó để các bộ óc tốt nhất sẽ ở lại và đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước. 

Để làm điều đó, chúng ta phải chứng minh cho họ thấy bằng những lợi thế cạnh tranh và chiến lược nhất định, và cũng để họ hiểu rằng, tại những môi trường khác, họ sẽ không thể có những cơ hội như ở trong nước. 

Mỗi quốc gia lại có những vấn đề thách thức của riêng mình. Thực tế là ở các nước đang phát triển có sẵn nhiều bài toán cần tìm ra lời giải. Nếu giải quyết được những câu chuyện ở các nước đang phát triển, các nhà khoa học sẽ có thể tạo ra những nghiên cứu tốt nhất và góp phần vào việc thay đổi thế giới. 

Bà muốn gửi thông điệp gì tới các bạn sinh viên, đặc biệt là sinh viên Việt Nam?

Đối với tôi, khoa học là một hành trình thú vị, tôi cảm thấy mình đã sống một cuộc đời đầy ý nghĩa. Nếu phải nói gì đó với các bạn sinh viên, với tư cách là một nhà khoa học, tôi muốn đặt câu hỏi rằng “Các bạn muốn làm gì để thế giới tốt đẹp hơn?”.

Hãy tìm ra đam mê của mình, theo đuổi nó một cách xuất sắc, kiên trì, bền bỉ. Nếu gặp thất bại, đừng bỏ cuộc, hãy cứ tiếp tục và rồi bạn sẽ đạt được điều mình muốn. Trong hành trình đó, cuộc sống của chúng ta thay đổi và thế giới cũng sẽ tốt đẹp hơn.

Cảm ơn bà!

Trọng Đạt (Thực hiện)

Những nốt ruồi có nguy cơ chuyển thành ung thư
Nốt ruồi - dấu hiệu báo ung thư bạn cần biết
7 xét nghiệm bạn đừng bỏ qua

- U hắc tố ác tính có biểu hiện ban đầu rất đa dạng và đơn giản thường dễ bị bỏ qua mặc dù tổn thương ở ngay trên da, đến khi phát hiện thì đã ở giai đoạn muộn, tế bào ung thư đã di căn xa, khó chữa trị.

- U hắc tố ác tính có thể tiến triển từ một số tổn thương lành tính trên da như nốt ruồi, bớt hắc tố, u hắc tố (đồi mồi ở người cao tuổi), nên cần có sự can thiệpvà sự quan tâm đúng đắn với những tổn thương lành tính này.

- Ung thư da nói chung, kể cả ung thư tế bào hắc tố nếu phát hiện sớm có thể điều trị khỏi hoàn toàn, cho nên vấn đề chẩn đoán sớm ung thư da càng trở lên cần thiết và quan trọng

Ánh nắng mặt trời là tác nhân chủ yếu gây u hắc tố ác tính, trong đó tia cực tím gây nên những biến đổi của nhiễm sắc thể. Hầu hết các trường hợp mắc u hắc tố ác tính đều có tiền sử bị bỏng nắng khi còn trẻ.

–   Khoảng 5% u hắc tố ác tính xuất hiện trên bớt bẩm sinh, nhất là bớt bẩm sinh khổng lồ.

–  Mối liên quan giữa hormon sinh dục nữ (oestrogen) và u hắc tố ác tính cho đến hiện nay vẫn còn chưa rõ.

–  Khoảng 2-5% ung thư tế bào hắc tố có tính chất gia đình và 30% bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc ung thư tế bào hắc tố có những bất thường của gen p16 trên chromosom 9p21.

–   Những người có da thuộc typ 1,2,3 có nguy cơ mắc u hắc tố ác tính cao hơn những người da màu.

Những dấu hiệu ban đầu và biểu hiện của ung thư tế bào hắc tố

Bệnh tiến triển từ những tổn thương lành tính trên da:

Nốt ruồi:

U hắc tố ác tính phát triển trên một nốt ruồi sẵn có thường hay bị đụng chạm sờ mó, hoặc bị ánh nắng tác động nhiều lần, nhưng không phải nốt ruồi nào cũng biến thành ung thư, tỷ lệ chỉ chiếm một phần rất nhỏ.

Từ một nốt ruồi bình thường đột nhiên thay đổi về hình dạng, kích thước, hay chảy máu, lớn nhanh, ngứa ngáy. Nốt ruồi biến màu sẫm dần và đặc biệt nếu có dấu hiệu loét, sùi hoặc đang từ màu nâu đồng nhất trở nên đa sắc. Đường viền bình thường rõ và đối xứng, trở nên không đều, nham nhở, bất đối xứng. Bề mặt nốt ruồi mất các vân da bình thường....

- Từ các bớt hắc tố trên da

Trên một vùng da sẫm màu (bớt) đột nhiên nổi sần lên, loét, ngứa, chảy máu hoặc thay đổi màu sắc…

- Từ u hắc tố

U hắc tố là một tổn thương lành tính, thường có ở người cao tuổi, nhưng cũng có những biểu hiện bất thường và trở thành ung thư.

U hắc tố ác tính xuất hiện trên phần da bình thường

- Trên da xuất hiện thêm các nốt ruồi mới, nhất là ở tuổi trên 30, nốt ruồi có hình ảnh không cân đối, bờ không đều hoặc hình răng cưa, chỗ lồi chỗ lõm, màu sắc không đều, đường kính lớn bất thường (trên 6mm)

- Trên da xuất hiện một vùng da nhỏ nhám ráp, to nhanh dần trong một thời gian ngắn.

- Vết bầm tím trên da không lành, mảng màu nâu xám ở đầu ngón hoặc vết tím trên móng đột ngột đổi màu và chuyển thành cục hoặc chảy máu.

- Vết lở loét có bờ cứng khó lành có u nhú hạt và gây chảy máu nhiều…

Chúng ta cần theo dõi những thay đổi về những nốt ruồi trên cơ thể vì rất có thể chúng đang mang những dấu hiệu của bệnh u hắc bào ác tính. Phòng và hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Thu Hiền(tổng hợp)

Tắm trắng có nguy cơ gây ung thư da không?

Tắm trắng đem đến cho các chị em một làn da trắng mịn tuy nhiên tiềm ẩn nguy cơ mắc phải căn bệnh nguy hiểm ung thư da.

Chuyên nghiệp, nhanh chóng, tiện lợi

Với tiêu chí “tận tâm - tận lực - tình thâm - trách nhiệm”, phòng khám đa khoa (thuộc Công ty TNHH MTV Dịch vụ y tế Hồng Phong) không ngừng nâng cấp hệ thống trang thiết bị, bổ sung đội ngũ y bác sĩ giàu chuyên môn, nhằm mang đến sự hài lòng cho bệnh nhân. 

Phòng khám chuyên tư vấn và điều trị các bệnh như: bệnh lý phụ khoa, khám sức khỏe sinh sản, vật lý trị liệu… Để tạo điều kiện thuận lợi cho những bệnh nhân không có nhiều thời gian đi lại, phòng khám mở cửa từ 8h - 20h (từ thứ 2 đến chủ nhật, kể cả ngày lễ, tết). 

Bên cạnh đó, với chính sách “1 bệnh nhân - 1 bác sĩ - 1 y tá”, bệnh nhân đến đây sẽ được đội ngũ y tế hỗ trợ tiến hành các thủ tục nhanh gọn, tiết kiệm thời gian. Ngoài ra, để tiết kiệm thời gian, bệnh nhân còn có thể đặt lịch ưu tiên thăm khám trực tuyến trên website hoặc hotline của phòng khám, khi đến sẽ được đưa thăm khám ngay. Bệnh nhân cũng có thể nhận tư vấn trực tuyến từ các bác sĩ chuyên khoa khi có nhu cầu. 

Đại diện phòng khám cho biết: “Mọi thủ tục tại phòng khám đều được đơn giản hóa hết mức có thể, ưu tiên sự tiện nghi cho bệnh nhân. Đồng thời, chi phí thăm khám tại đây sẽ không thay đổi kể cả ngoài giờ. Trong quá trình điều trị, nếu có bất kì khoản chi phí nào phát sinh bác sĩ sẽ thông báo trước để bệnh nhân nắm rõ”.

“Tính đến thời điểm hiện tại, phòng khám đã ghi nhận số lượng bệnh nhân tăng vượt trội so với cùng kỳ năm ngoái, đồng thời còn thu hút được nhiều bệnh nhân ở tỉnh khác tin tưởng đến đây thăm khám”, vị này chia sẻ thêm.

Không ngừng cải thiện chất lượng phòng khám 

Nhằm đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh, phòng khám không ngừng đầu tư các trang thiết bị mới, hiện đại; đồng thời luôn cập nhật các kỹ thuật y tế tiên tiến.
Đặc biệt, phòng khám triển khai mô hình “1 bệnh nhân - 1 bác sĩ” để dễ dàng theo dõi sức khỏe, đưa ra phác đồ điều trị hợp lý nhất, cũng như dễ dàng lắng nghe những mong muốn của bệnh nhân.

Đội ngũ y bác sĩ tại đây có trình độ chuyên môn cao, được đào tạo chuyên ngành, luôn quan tâm sát sao đến bệnh nhân. “Tại phòng khám, chung tôi không những điều trị vì trách nhiệm, mà còn bằng đạo đức, niềm tin. Phòng khám luôn hỗ trợ, động viên, khích lệ tinh thần cho bệnh nhân”, đại diện phòng khám chia sẻ. 

Về chi phí, phòng khám công khai, niêm yết các mức phí để người bệnh dễ dàng theo dõi. Người bệnh sẽ được tư vấn các khoản chi phí phù hợp trước khi đưa ra quyết định điều trị. 

Quy trình thăm khám, điều trị tại phòng khám 

Bước 1: Đăng ký thông tin tại quầy tiếp nhận bệnh nhân.

Bước 2: Lấy số và đợi đến lượt vào khám.

Trước khi đến thăm khám, bệnh nhân có thể đăng ký thông tin thăm khám tại website phòng khám hoặc qua hotline. Bộ phận đăng ký sẽ tiếp nhận, lên lịch hẹn và cung cấp mã số hẹn. Khi đến phòng khám, người bệnh chỉ cần đưa mã số hẹn và tiến hành thăm khám ngay.

Đồng thời, mọi thủ tục thăm khám tại phòng khám được đơn giản hóa, nhân viên y tế sẽ luôn theo dõi và hỗ trợ xử lý nhanh chóng. Đặc biệt nếu bệnh nhân đến thăm khám vào giờ hành chính hay ngoài giờ thì mức chi phí vẫn như nhau, không thay đổi.

Bước 3:Được bác sĩ thăm khám và chẩn đoán lâm sàng.

Bước 4:Lựa chọn phương pháp điều trị.

Bước 5: Tiến hành thanh toán các dịch vụ và thực hiện điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. 

Bước 6: Đánh giá kết quả điều trị và chỉ định tái khám nếu cần thiết.

Ngọc Minh